Beata Pietkiewicz-Pareek: Polityka pozytywnej dyskryminacji Dalitów w Indiach.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Abstrakt

Artykuł ten przedstawia problematykę polityki pozytywnej dyskryminacji w Indiach, czyli preferencyjnego traktowania upośledzonych grup społecznych takich jak: kasty rejestrowane (SCs), plemiona rejestrowane (STs) i inne grupy społecznie upośledzone (OBCs). Polityka pozytywnej dyskryminacji ma na celu walkę z systemem kastowym i pomoc upośledzonym do tej pory grupom społecznym. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi polskiego czytelnika na problem niewłaściwego wdrażania polityki w życie, przez co upośledzone grupy są nadal dyskryminowane. Artykuł ten porusza problematykę polityki pozytywnej dyskryminacji prowadzonej przez rząd w Indiach w celu zminimalizowania różnic w społeczeństwie indyjskim. Celem zaś jest przedstawienie polskiemu czytelnikowi problematyki walki z systemem kastowym w Indiach po 1947 roku.

 Abstract

This article outlines the social issues of positive discrimination policy in India, i.e. of giving preference to disadvantaged  groups in society such as Scheduled Castes (SCs), Scheduled Tribes (STs) and members of other backward classes (OBCs). The policy of positive discrimination was aimed to fight the caste system and help disadvantaged social groups. In this paper, the author wants to highlight these problems for Polish reader to understand the inadequate implementation of social life policies so that disadvantaged groups of people are still discriminated.

Oficjalnie zniesiony system kastowy do dnia dzisiejszego jest przyczyną silnej polaryzacji społeczeństwa hinduskiego. Warnowo – kastowa struktura społeczeństwa jest silniejsza od egalitarnego modelu społeczeństwa. Hindusi dzielą się na cztery warstwy społeczne, określane sanskryckim słowem „warna”, do których należą: bramini, wojownicy (kszatrija), kupcy i rolnicy (wajśja) oraz służący (śudra). Za piątą warstwę – Dalitów – uznano grupy plemienne, wykluczone ze swojej warny oraz tych, którzy muszą spełniać nieczyste zadania takie jak: wywożenie fekaliów, grzebanie zmarłych i inne czynności odrzucane przez wysoko urodzonych Hindusów. Zgodnie z interpretacją Rygwedy, każda kasta powstała z odpowiedniej części ciała osoby kosmicznej – Puryszy, co determinuje ich stosunek do rytuału i charakteru zajęć wykonywanych w codziennym życiu. Powinnością bramina, wyrosłego z ust Puryszy, jest studiowanie i spełanianie rytualnych funkcji połączonych z magicznym oddziaływaniem na umysly, emocje, wyobraźnię członków innych kast. Do jego zadań należało poznawanie prawdy i nauczanie, a także wdrażanie w życie przemyśleń mędrców. Z ramienia Paruszy powstała kasta Kszatrjów, rycerzy i władców, którzy chronili ziemię i dobrobyt. Studia kszatriji miały charakter funkcjonalny i przygotowywały do sprawowania rządów i prowadzenia wojny. W sprawach rozumienia praw życia zasięgali rad u braminów, którzy objaśniali prawidłowości i sposoby spełniania dharmy (Krawczyk, 1990, 39). Kasta Wajszija, która powstała z bioder Paruszy, prowadziła życie gospodarcze, rzemieślniczo-kupieckie i rolnicze. Czwarta kasta, śudrów, powstała z nóg Paruszy i wykonywała prace slużebne (Kwieciński, Śliwerski 2004, 83). Cechą religii hinduskiej jest wiara w odtwarzalność cykli stworzenia świata i koncepcja trzykrotnych narodzin. Pierwsze narodziny to przyjście dziecka na świat, drugi raz człowiek rodzi się przez inicjację, a trzeci raz rodzi się po śmierci, w nowym wcieleniu, zgodnie z prawem karmy. Przekonanie o wędrówce duszy i jej nowych wcieleniach stawia całą indyjską problematykę kastowości w odmiennym kontekście, nie znanym europejskiej refleksji o życiu człowieka. Kojarzone jest z teorią zasług i transmigracji, symbolicznym kołem serii nowych wcieleń, które dają możliwość duchowego dojrzewania człowieka (Krawczyk, 1990, 43-44).

Obok podziału społeczeństwa na cztery warny istnieje jeszcze drugi podział, znacznie bardziej zróżnicowany, dzielący społeczeństwo na kasty (dżati). Słowo kasta przyjęto z języka portugalskiego i oznacza „rodzaj” „gatunek” (Krawczyk, 1990, 96) Szacuje się, że 20% społeczeństwa, czyli 150-200 milionów to niedotykalni (von Stietencorn, 2010, 95).Obecnie na liście Scheduled Castes znajduje się ok. 1270 kast (censusofindia.gov.in).

W literaturze naukowej używa się zamiennie takie terminy jak: grupy upośledzone, Dalici, niedotykalni, pariasi, Harijanie (Dzieci Boga), The Scheduled Castes. W 1938 roku określenie  The Scheduled Castes, kasty rejestrowane, zostało potwierdzone przez konstytucję indyjską. Miało to na celu wyznaczenie kast, które wymagały pomocy socjalnej i ekonomicznej państwa. W latach 70. XX wieku zaczęto używać określenia Dalici, co znaczy „the oppressed”-ludzie uciskani, znieważani (Potyrała, Skobrtala, 2009, 84).

Kwestionowanie praktyki niedotykalności sięga XIX wieku, kiedy to Brytyjczycy sprzeciwili się niektórym jej przejawom. Mahatma Gandhi był pierwszym przywódcą, który zwrócił uwagę na potrzebę emancypacji niedotykalnych i zaprzestania ich deprecjacji przez wyższe kasty. Nazywając ich Harijans – Dzieci Boga, nadał swym działaniom jedynie wymiar religijny, po to, by nie naruszyć tradycyjnej struktury społecznej (Gosh, 1997, 136). Za początki polityki dyskryminacji pozytywnej w Indiach, zwanej także polityką protekcyjnego egalitaryzmu, uznaje się Reservation Act z 1937 roku, na mocy którego zapewniono 15 % miejsc dla niedotykalnych w sektorze publicznym, rządowym i edukacji. Chciano w ten sposób zapewnić upośledzonym grupom awans społeczny (Potyrała, Skobrtala, 2009, 84). Powstała wtedy pierwsza klasyfikacja kast w Indiach, która wykazała, że niedotykalni stanowili 28,5% całego indyjskiego społeczeństwa, a ich liczba wynosiła ponad 43 miliony[1]. W 1950 roku Artykuł 17 Konstytucji Indii zniósł status niedotykalnych, a Artykuł 16 i 335 zapewniał preferencyjne traktowanie przy zatrudnianiu na stanowiska w administracji publicznej. Miało to pomóc w stworzeniu egalitarnego społeczeństwa i ochronić przed dyskryminacją kastową. Osobom pochodzącym z  The Scheduled Castes Artykuł 330 i 332 gwarantował rezerwację miejsc w Parlamencie i administracji państwowej (Gosh, 1997, 138). Rząd indyjski stworzył jeszcze kilka innych aktów prawnych, mających zapewnić równość wszystkich obywateli, takich jak: Untouchability Act z 1955 roku, Protection of Civil Rights Act z 1976 roku i The Scheduled Castes and  The Scheduled Tribes Act z 1988 roku, jednakże nie udało się zintegrować Dalitów z resztą społeczeństwa (Potyrała, Skobrtala, 2009, 92). Na niniwie polityki objawia się to wzrostem znaczenia partii kastowych, które w 2005 roku przejęły władzę w Uttar Pradesh, największym stanie w Indiach.

Na mocy Central Educational Institutions Act, od 4 stycznia 2007 roku rezerwuje się 15 % miejsc dla kast rejestrowanych, 7,5 % dla plemion rejestrowanych i 27 % dla pozostałych upośledzonych społeczności w państwowych szkołach i uczelniach. System preferencji obejmuje rezerwacje określonej puli miejsc w systemie szkolnictwa, na stanowiskach samorządowych, we władzach administracyjnych, system pomocy finansowej i społecznej, bezpłatne szkolnictwo, stypendia, akademiki oraz specjalne regulacje prawne przeciwdziałające dyskryminacji społecznej i ekonomicznej (Annual Report 2011-2012 Department of School Education and Literacy and Department of Higher Education Ministry of Human Resource Development, 186).Celem programu pozytywnej dyskryminacji, poza wyrównaniem różnic społecznych, jest wsparcie i aktywizacja Dalitów w życiu polityczno-społecznym kraju, a także poprawa jakości życia tych grup ludności.

W akcie tym preferencyjne traktowanie niedotykalnych uzasadniano w następujący sposób:

–         jako konieczność zapewnienia bezpieczeństwa w sferze publicznej członkom grup, które były w przeszłości obiektem dyskryminacji kastowej,

–         wymogiem integracji tych grup ze społeczeństwem

–         stworzeniem szans dla najbardziej uzdolnionych

–         potrzebą sprawiedliwości społecznej

–         zadośćuczynieniem pokrzywdzonym grupom (Łodziński, 1993, 196)

Bazując na ustawie Right of Children to Free and Compulsory Education Act z 2009 roku, ministerstwo podjęło następujące działania:

– wprowadzono naukę w językach regionalnych,

– przygotowanie podręczników w językach regionalnych oraz wielojęzycznych materiałów dla nauczycieli,

– przeprowadzono kursy dla nauczycieli z edukacji wielojęzycznej,

– uczulenie nauczycieli na specyficzną kulturę i praktyki plemienne,

– inkorporacja wiedzy lokalnej do podręczników,

– tworzenie miejsc w szkole, dzięki którym uczniowie z plemion mogliby kultywować swoje tradycji bez poczucia niższości i alienacji,

– zaangażowanie członków wspólnoty w działalność szkoły w celu zmniejszenia dystansu pomiędzy spolecznością lokalną a tą instytucją,

– prowadzenie żłobków i przedszkoli „Anganwadis”, po to by dziewczynki nie musiały zajmować się swoim rodzeństwem,

– specjalne treningi przygotowujące nauczycieli do pracy z ludnością plemienną, w tym nauka lokalnych dialektów,

– specjalny plan nauczania dzieci nomadów i migrantów (Annual Report 2011-2012 Department of School Education and Literacy and Department of Higher Education Ministry of Human Resource Development, 188)

Polityka rządu, która gwarantowała pewną pulę miejsc w szkołach, na uniwersytetach, w służbie cywilnej wywołała ogromne niezadowolenie Hindusów z wyższych kast, którzy musieli rywalizować o miejsca zgodnie z kryterium merytorycznym (Knott, 2000, 108). Zgodnie z polityką państwa, rezerwacja zapewnia 25% miejsc dla członków  The Scheduled Castes i The Scheduled Tribes, czyli rdzennych ludności plemiennych, a system przywilejów obejmuje wszystkich członków tych grup, bez względu na ich sytuację życiową, nie uwzględnia się więc kryteriów takich jak zawód, dochód czy własność, z zastrzeżeniem, że 1/3 miejsc przeznaczona jest dla kobiet-Dalitek. W Indiach wprowadzono pozytywną dyskryminację kobiet w instytucjach politycznych, czyli parytet przyznający kobietom jedną trzecią miejsc w parlamencie federalnym i parlamentach stanowych. Nowe prawo budzi tyle sprzeciwów, ponieważ dotyczy prestiżowych uczelni informatycznych i biznesowych, między innymi Indian Insitutes of Management i Indian Institutes of Technology (www.psz.pl ).

Miejsca przeznaczone dla niedotykalnych nie są jednak wykorzystywane. Szacuje się, że z preferencji korzystało nie więcej niż 6-10% ogółu członków grup uprawnionych do tego (Łodziński, 1993, 193). Wartym podkreślenia jest fakt, że poziom analfabetyzmu wśród Dalitów wynosi 54%, a wśród ludności plemiennej 53%. Te dwie grupy są nadal dyskryminowane. Dopóki nie zmieni się systemu edukacji, nie obejmie się nauką podstawową szerszych warstw ludności z niższych kast, dopóty Dalici będą poza społeczeństwem (www.polska-azja.pl). Hindusi z wyższych kast nie dopuszczają niedotykalnych do przyznanych im miejsc. The General Castes blokują miejsca tłumacząc to tym, że Dalici nie posiadają odpowiedniego wykształcenia lub odpowiednich kwalifikacji na dane stanowisko, albo, że miejsca o które się starają są już zajęte (www.polska-azja.pl).

Tabela 1: Odsetek uczniów uczęsczających do szkoły w latach 1980-2010

rok

Klasy

1-5Klasy

6-8Klasy 9-12

1-5

SC

1-5

ST

6-8

SC

6-8

ST

9-12

SC

9-12

ST1980-81581791142O,710,31990-9173281615841,720,82000-0181332221116331,52005-06923830251494522006-07934031261494622007-08944235261494622008-09923936261510562,72009-1094433726,515,210,9583

Źródło: Annual Report 2011-2012 Department of School Education and Literacy and Department of Higher Education Ministry of Human Resource Development, 195

Tabela 2: Odsetek uczniów porzucających naukę w latach 2005-2010

rok	kategoria	Klasy 1-5	Klasy 6-8	Klasy 1-10
2005-06	SC	32,86	55,17	70,57
	ST	39,79	62,87	78,52
	ogółem	25,67	48,80	61,62
2009-10	SC	29,33	51,25	59,03
	ST	34,50	57,78	75,21
	ogółem	28,86	42,39	52,76

Źródło: Annual Report 2011-2012 Department of School Education and Literacy and Department of Higher Education Ministry of Human Resource Development, 197

Kastowość jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na społeczeństwo hinduskie. Zjawisko niedotykalności przyczyniło się do wysokiego wskaźnika wczesnego porzucania szkoły i analfabetyzmu wśród Dalitów, przekraczającego znacznie odpowiednie wskaźniki dotyczące ogółu ludności, przy czym różnica we wskaźniku piśmienności pomiędzy Dalitami i nie-Dalitami prawie nie uległa zmianie od momentu uzyskania przez Indie niepodległości w 1947 roku, a wskaźnik piśmienności dalickich kobiet na obszarach rolniczych Indii nadal utrzymuje się na bardzo niskim poziomie 37,8 % (Prawa człowieka w odniesieniu do Dalitów w Indiach, 2007, 88). W mieście przeszło dwa razy szybciej można znaleźć pracę niż na wsi, Dzieci w wieku szkolnym na wsiach wprowadzane są w role dorosłych, pomagają rodzicom w pracach na polu i w domu, podejmują działalność zarobkową, która przynosi natychmiastowy dochód. 90 % pracujących dzieci mieszka na wsi, gdzie o wiele większe znaczenia niż w mieście odgrywa tradycyjny podział kastowy. Trwałość nierówności edukacyjnych na terenach wiejskich świadczy o sile zależności kastowych, których nie udało się wyeliminować przez ostatnie dziesięciolecia. Zgodnie z danymi UNICEF, ponad 28 milionów dzieci w wieku 6-14 lat pracuje zarobkowo, w Rajasthanie zaś pracuje 20% populacji wszystkich dzieci w wieku szkolnym (The Situation of Children in India, 2011, 23).

Tabela 3: Odsetek osób żyjących poniżej granicy ubóstwa w latach 1983-2005

	wieś		miasto
rok	SC	ogółem	SC	ogółem
1983	59	46	56	42
1993	48	37	49	32
2005	36	28	39	25

Źródło: The Challenge of Positive Discrimination, 24

Formalnie indyjskie prawo pracy jest bardzo restrykcyjne. W rzeczywistości, ze względu na ogromną presję ze strony rzeszy bezrobotnych napływających do dużych aglomeracji miejskich, prawo pracy jest respektowane tylko w przedsiębiorstwach państwowych (15 % siły roboczej Indii), natomiast zatrudnienie, płace i warunki pracy 85 % pracowników zależą całkowicie od woli pracodawców (www.polska-azja.pl/2009/03/16/). Niedotykalni utrzymują się w dużej mierze z pracy najemnej, tj. zależnej działalności zarobkowej. Przy czym istotne jest, że mało który posiada wykształcenie zawodowe, własne gospodarstwo lub nieruchomości. W miastach często utrzymują się z prac niskopłatnych i dorywczych. Zatrudniani są zazwyczaj w miejscach nie wymagających posiadania żadnych umiejętności (www.polska-azja.pl/2011/07/10). Dalici narażeni są na niewolniczą pracę, pracę przymusową i dyskryminację w ramach szeregu rynków, w tym na rynku pracy, rynku mieszkaniowym, kapitałowym i kredytowym; wypłacane im są niższe wynagrodzenia i narażeni są oni na dłuższe godziny pracy, opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia oraz słowne i fizyczne poniewieranie (Prawa człowieka w odniesieniu do Dalitów w Indiach, 2007, 88).

Na przestrzeni lat zmieniły się formy dyskryminacji niedotykalnych. Często padają ofiarami przemocy, gwałtów, indywidualnych i masowych morderstw, odmawia się im praw do edukacji, wstępu do świątyń, wolności zamieszkania, dostępu do studni. Przestępstwa wobec niedotykalnych nie podlegały i w dalszym ciągu nie podlegają karze (Knott, 2000, 108). „Wielu Dalitów nie zgłasza przestępstw ze strachu przed odwetem ze strony dominujących kast. Według oficjalnych statystyk policyjnych z 5 ostatnich lat co tydzień 13 Dalitów pada ofiarą morderstwa, ma miejsce 5 przypadków podpalenia dalickich domów lub gospodarstw, 6 Dalitów pada ofiarą porwań i uprowadzeń, 3 dalickich kobiet na dzień jest ofiarą gwałtu, 11 Dalitów na dzień jest ofiarą pobicia i co 18 minut popełniane jest przestępstwo przeciwko Dalitowi” ( Prawa człowieka w odniesieniu do Dalitów w Indiach, 2007, 87).

Pomimo wzrostu gospodarczego Indii, ograniczenia kulturowe zamiast zanikać, uległy przekształceniom i tradycyjna pionowa struktura kastowego społeczeństwa uległa daleko idącemu przewartościowaniu. Bramini nie odgrywają już głównej roli w społeczeństwie, ich dotychczasowa pozycja polityków, wyższych urzędników, elity życia naukowego i medialnego, bezpowrotnie została podważona przez niższe kasty, które stworzyły silne fundamenty ekonomiczne – jak np. Baniów, którzy zdominowali przemysł stalowy i elektromaszynowy czy kasta chłopów, Yadawów, którzy przejęli władzę polityczną w Uttar Pradesh i Biharze, i z tego też powodu mogą odgrywać coraz większa rolę w polityce indyjskiej. Awans społeczny niższych kast odbywa się masowo, jednakże nadal obowiązuje kastowa solidarność i dbanie o interesy poszczególnych dżati, w opozycji do interesów innych kast, i ogółu społeczeństwa (www.polska-azja.pl/2009/03/16).

Krajowa Komisja ds. Najniższych Kast zaobserwowała w ramach rządowego Specjalnego Programu dla Najniższych Kast w znacznym stopniu niedostateczny przydział funduszów oraz niedostateczne wykorzystanie przydziałów finansowych na rzecz dobrobytu i rozwoju Dalitów. Wdrażanie ustaw chroniących prawa Dalitów pozostają w dużej mierze niezadowalające, a nieodpowiednie wynagrodzenia, praca niewolnicza, wykorzystywanie dzieci do pracy oraz brak ziemi uprawnej nadal negatywnie wpływają na życie indyjskich Dalitów (Prawa człowieka w odniesieniu do Dalitów w Indiach, 2007, 88).

Użycie kastowej identyfikacji w dalszym ciągu podtrzymuje istnienie systemu kastowego, prowadzi do powstawania kolejnych resentymentów w sytuacji rywalizowania o pozycję na rynku pracy. Zapewnienie pewnych przywilejów mniejszości zaprzecza zasadom równości społecznej. W praktyce powszechna korupcja i nepotyzm skutecznie ograniczają korzystanie z tych przywilejów szczególnie tym, którzy takiej pomocy rzeczywiście potrzebują – najbiedniejszym i najmniej wykształconym (Browarczyk, 2005, 68). W imię egalitaryzmu mas kwestionuje się fundamentalną zasadę równości startu, bez względu na rasę, kastę, religię czy status majątkowy (Tokarski, Bhutani, 2007, 138)

Pomimo prowadzonej przez rząd od ponad pół wieku polityki pozytywnej dyskryminacji w stosunku do Dalitów, ogromna ilość osób nie widnieje w żadnych statystykach, nie jest zarejestrowana w żadnym urzędzie. W Indiach nie istnieje system ewidencji ludności, nie ma też dowodów osobistych. W Indiach od 1969 roku wystawianie metryk urodzenia jest obowiązkowe, ale nie wszyscy są nimi zainteresowani. Głowa rodziny ma obowiązek zawiadomienia o każdych narodzinach i śmierci w swoim gospodarstwie domowym, jednakże dzieci, które urodzone zostały w domach, często nie są nawet rejestrowane w urzędzie stanu cywilnego. Nie ma także obowiązku rejstrowania ślubów, ani obowiązku meldunkowego. Biedni ludzie nie ubiegają się także o akty zgonu i nie zgłaszają nikomu śmierci członków rodziny. Są to czarne liczby w statystykach, które mogą wynosić nawet 60% społeczeństwa. Dla przykładu w Aligarh w 2012 roku rejestruje się zaledwie 25% narodzin i 15% zgonów (Hindustan Times 22.08.2012 s.2). Bez tych danych nie można w żaden sposób mówić o jakiejkolwiek walce z systemem kastowym, ubóstwem, analfabetyzmem i nierównościami społecznymi w Indiach (Report on Employment and Unemployment Survey 2009-2010, 2010, 34). Fundamentalnym problemem wydaje się być pytanie, jak dalece system przywilejów gwarantowanych przez państwo pomógł upośledzonym grupom. Jak widać progres tych grup wydaje się być w skali świata marginalny, i wynika on raczej z poprawy sytuacji życiowej całego narodu, a nie jedynie poszczególnych kast. Kontrowersyjny jest również fakt, iż z przywilejów korzysta nie więcj niż kilka procent społeczeństwa, przez co nie udaje się wyeliminować stygmatyzacji najniższych kast.

Bibliografia:

Gosh, Partha, 1997, Positive Discrimination in India: A Political Analysis, Ethnic Studies Report, Vol.XXV, New Delhi, Indian Council of Social Science Research

Heyer, Judith, Niraya, Jayal, 2009, Challenge of Positive Discrimination in India, Crise working paper no.55, University of Oxford,

Knott, Kim; 2000, Hinduizm, Warszawa: Prószyński i S-ka,

Krawczyk, Zofia; 1990, Rabindranath Tagore – poszukiwanie prawdy i piękna w teorii i praktyce wychowania, Warszawa: PWN,

Kwieciński, Zbigniew, Śliwerski Bogusław; 2004, Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa: PWN,

Łodziński, Sławomir; 1993, W dążeniu do równości. Edukacja i struktura społeczna w Indiach w okresie 1947-1990, Warszawa: Uniwersytet Warszawski

Pakszysz, Elżbieta (red.); 2005, Międzykulturowe i interdyscyplinarne badania feministyczne. Daleki – Bliski Wschód: współczesność i prehistoria, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM,

Potyrała, Anna; Skobrtala, Marcin; 2009, Indie w XXI wieku. Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM,

von Stietencorn, Heinrich; 2010, Hinduizm, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog,

Tokarski, Stanisław; Bhutani, Surender; 2007, Nowoczesne Indie. Wyzwania rozwoju, Warszawa: PAN,

Annual Report 2011-2012 Department of School Education and Literacy and Department of Higher Education Ministry of Human Resource Development, Government of India, New Delhi 2012

Prawa człowieka w odniesieniu do Dalitów w Indiach, Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji Dalitów w zakresie przestrzegania praw człowieka w Indiach, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 25.10.2007

Hindustan times 22.8.2012

The Situation of Children in India, UNICEF, New Delhi 2011

http://www.polska-azja.pl/2009/03/16/bezdroza-reform-ekonomicznych-w-indiach/

http://www.polska-azja.pl/2011/07/10/indie-system-rezerwacji-szansa-dla-dalitow/#_ftnref21

http://www.psz.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=10315

http://censusindia.gov.in/Tables_Published/SCST/SC%20Lists.pdf [1.06.2012]

---