„Kultura i Historia” nr 11/2007
Agata Pakuła
O książce „Duszniki Zdrój” słów kilka
Nowa książka Romana Nowackiego „Duszniki Zdrój”, którą wydała Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej pod koniec 2005 roku dowodzi, „że autor konsekwentnie realizuje swoją pasję badawczą jaką jest przybliżanie walorów turystycznych kurortów i uzdrowisk południowej Polski – czytamy w recenzji wewnętrznej prof. Władysława Mynarskiego – […] napisana jest z pasją przystępnym językiem, co ułatwi jej percepcję szerokiemu gronu czytelników. Wypełnia bowiem lukę w polskim piśmiennictwie stanowiąc bezsprzecznie novum na rynku wydawniczym”.
Duszniki Zdrój – miasto, leżące w południowej części województwa dolnośląskiego, rozpostarte na niewielkim terytorialnie Obniżeniu Dusznickim, wciśniętym pomiędzy południowe stoki Gór Stołowych oraz Gór Bystrzyckich, znane jest od kilku stuleci głównie jako uzdrowisko, ośrodek wypoczynkowy i turystyczny. Wzmianki o tej miejscowości zawarte są w dokumentach średniowiecznych z XIV i XV w. Autor, pragnąc wypełnić lukę w dotychczasowym piśmiennictwie, przedstawił w sposób syntetyczny ważniejsze zmiany, jakie zaszły w Dusznikach Zdroju na przestrzeni lat 1945-2004, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji uzdrowiskowych i turystycznych tej miejscowości. Książka składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym, wprowadzającym, pod tytułem Zarys dziejów miejscowości do końca II wojny światowej, przybliżone zostały w krótkim zarysie dzieje miasta do 1945 roku. Więcej szczegółowych informacji autor zamieścił odnośnie poczynań inwestycyjnych w zdrojowej części miasta, gdyż począwszy od XIX wieku w ogromnej mierze decydowały one o jego obliczu i zamożności mieszkańców. W rozdziale drugim, pod tytułem Najważniejsze wydarzenia w dziejach miasta po 1945 roku i perspektywy jego dalszego rozwoju, zarysowane zostały ważniejsze wydarzenia, jakie miały miejsce w Dusznikach Zdroju w okresie powojennym. Przybliżony został również wygląd obecny miasta. Ponadto autor nakreślił wytyczone przez zarząd miejski i inne instytucje, przygotowywane do realizacji, plany inwestycyjne, zmierzające do unowocześnienia miasta i zróżnicowania jego oferty turystycznej. W kolejnym rozdziale zatytułowanym Kuracjusze i turyści; baza lecznicza i turystyczna, przedstawiona została zdrojowa część miasta, oddalona od jego centrum o około 1,5 kilometra. Omówione w nim zostały warunki, w jakich leczyli się kuracjusze, stosowane sposoby leczenia i rodzaje zabiegów. Ukazane zostały także miejscowe atrakcje turystyczne. Rozdział czwarty, pod tytułem Festiwale Chopinowskie, poświęcony został najważniejszym wydarzeniom kulturalnym w Dusznikach Zdroju – Międzynarodowym Festiwalom Chopinowskim. Autor zaprezentował w nim ważniejsze dokonania organizatorów tej imprezy i przypomniał nazwiska i repertuar niektórych wykonawców. Udało mu się oddać panującą podczas ich występów atmosferę. W rozdziale piątym zatytułowanym Muzeum Papiernictwa ukazany został zabytkowy dusznicki młyn papierniczy, w którym obecnie mieści się Muzeum Papiernictwa. Autor w oryginalny sposób, cytując słowa przewodnika muzealnego, oprowadza czytelnika po jego zasobach. W ostatnim rozdziale, pod tytułem Ośrodki sportów zimowych w Zieleńcu i na Podgórzu, przedstawione zostały początki i rozwój najważniejszych dusznickich ośrodków sportowych i rekreacyjnych. Zaznaczona została ich rola i wpływ na rozwój miasta. Podstawę źródłową książki stanowią liczne materiały archiwalne i piśmiennicze, składające się m.in. z publikacji naukowych, krajoznawczych, albumów, przewodników turystycznych oraz relacje osób sprawujących ważne funkcje w zarządzie miasta i innych instytucjach funkcjonujących na jego terenie.
Książka Romana Nowackiego może stanowić podstawę do szerszych wniosków, wyjść poza krąg ściśle określonego obszaru. „Analiza dziejów, współczesności i perspektyw jednego znanego kurortu może być także traktowana jako model rozwoju innych, gdzie występują zjawiska typowe oraz specyficzne dla danej okolicy – pisze recenzent książki prof. Tadeusz Srogosz. W jego ocenie trafny jest temat książki, mogący zainteresować czytelników nie tylko w skali lokalnej, lecz także w skali ogólnopolskiej i międzynarodowej, gdyż trzeba pamiętać o rzeszach gości zagranicznych. „Książka łączy w sobie zarówno walory historyczne, jak i również (a może przede wszystkim) – jak pisze prof. Tadeusz Srogosz – informacje współczesne, zwłaszcza zaś o atrakcjach turystycznych, leczniczych i kulturalnych miejscowości Duszniki Zdrój. Zawartość merytoryczna książki wskazuje, że Roman Nowacki kolejny raz dowiódł swej sumienności jako historyk, ale też wykazał się bystrością spojrzenia na współczesność. Książka została napisana z pasją”.
Monografia Romana Nowackiego posiada bogatą szatę graficzną. Autor wywiązał się należycie z obowiązku przedstawienia czytelnikowi fotografii, w tym bardzo cennych archiwalnych, ilustrujących zachodzące w tym kurorcie zmiany i jego obecny wygląd. Większość z nich wykonał samodzielnie. Książka została napisana przystępnym i dobrym językiem, gdyż autor zdawał sobie sprawę, że konstruuje narrację naukową, a jednocześnie książkę dla szerszego kręgu czytelników. Należy spodziewać się, że książka „Duszniki Zdrój” rozejdzie się równie szybko jak wcześniejsze publikacje tego autora, wydane przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Opolskiej. Należy bowiem zgodzić się ze słowami recenzenta książki prof. Tadeusza Srogosza, zamieszczonymi na jej okładce: „Należy spodziewać się, że krąg czytelników będzie szeroki […] Ludzie interesują się przecież nie tylko wielkimi wydarzeniami historycznymi, czy faktami z życia publicznego, lecz także swoim wypoczynkiem, turystyką, leczeniem, kontaktem z przyrodą i estetyką miejsc uzdrowiskowych. Niebagatelnym czynnikiem są tutaj emocje, wspomnienia, sentyment, chęć uczestniczenia w wielkich wydarzeniach etc.”
——————————————————————————————–
Materiał udostępniany na zasadach licencji
Creative Commons 2.5 Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne
——————————————————————————————–